توتها یا همان خانواده بریها در همه جای دنیا رشد میکنند، معمولا گرد و یا بیضی شکل هستند و هسته ندارند. میوههایی آبدار و با رنگ شفاف هستند با طمع شیرین، ترش و گاهی ملس. توتها به صورت میوه تازه، منجمد، مربا، آب میوه و در انواع کیک مصرف میشوند.
خانواده بریها
از نظر گیاهشناسی، تعریف خانواده بریها بسیار گستردهتر است، مثلا انگور، گوجه فرنگی، خیار، بادمجان، موز، فلفل چیلی و حتی کدو حلوایی جزو خانواده توتها هستند! با توجه به آنکه اکثر توتها فقط در مدت محدودی از سال قابل خرید هستند و اتفاقا ماندگاری زیادی هم در حالت طبیعی ندارند، انواع منجمد این میوهها خیلی جذاب و از نظر تغذیهای بسیار مناسب است.
- میوهها اگر خوب منجمد (به روش انجماد سریع یا Quick Freeze) شوند، بیشتر ویتامین خود را حفظ میکنند؛ حتی بیشتر از میوه تازهای که از سوپر مارکت میخرید! چرا؟ چون میوه منجمد معمولا بلافاصله پس از چیده شدن راهی محل انجماد میشود، ولی میوه تازه گاهی چند روز پس از چیده شدن به محل فروش میرسد.
- میوههای منجمد را میتوان به روشهای مختلف مصرف کرد، ساده، به جای بستنی، همراه بستنی و شیک، در شیرینی و کیک به عنوان طعم دهنده و شیرینکننده طبیعی و همچنین درکنار و همراه برخی غذاها و صبحانههای رژیمی.
- چون در هر میوهای نوعی از ویتامینها بیشتر هستند، میتوانید مقدار کمی از چند نوع میوه را با هم در بستههای کوچک منجمد کنید و هنگام مصرف، انواع ویتامینها را همزمان دریافت کنید!
- میوههای آبدار برای انجماد بسیار مناسب هستند. به خصوص اگر رنگ شفاف و جذابی هم داشته باشند.
- ضمنا میتوانید ترکیب میوههای منجمد با سبزیجات آبداری مانند اسفناج، کرفس، جعفری، نعنا و حتی لیمو را با آب یا سودا میکس کنید و یک نوشیدنی مغذی، کم کالری و سرشار از فیبر درست کنید، آنچه که خیلیها آنرا دیتاکس مینامند.
معمولا یک لیوان (یک پیمانه) توت تازه یا منجمد، یک واحد میوه محسوب میشود و حدود ۵۰ تا ۷۰ کالری دارد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به راهنمای رژیم غذایی خورشاد مراجعه کنید.
در این مقاله با انواع میوههای خانواده بری (توتها) و خواص آنها آشنا میشوید.
توت سیاه و سفید و شاتوت (Blackberry)
میوه بوته تمشک جنگلی همخانواده بوته تمشک و گیاه توت فرنگی و از خانواده بریها است. توت بومی نواحی معتدل و از دانههای آبدار به هم متصل شده است. رنگ آن میتواند سیاه، قرمز یا سفید مایل به زرد باشد.
خرید توت
توتهای سفت و براق را انتخاب کنید. از خریدن توت های نرم، کدر و آنها که بسیار فشرده بسته بندی شده اند خودداری کنید.
نگهداری انواع توت
توتها بسیار آسیب پذیر و مستعد فاسد شدن هستند. از قرار دادن آنها در معرض آفتاب یا در دمای اتاق پرهیز کنید.
- در یخچال: چند روز، آنها را نشویید، دانه های خراب را جدا کنید و آنها را به طور آزاد بسته بندی کنید.
- در فریزر: به طور ساده یا سس شده با یا بدون شکر. توت ها را می توانید جداگانه فریز کنید. روی یک کاغذ شیرینی پزی به طور یک لایه پخش کنید و بعد از فریز شدن آن را در یک کیسه بدون منفذ هوا نگهداری کنید. قبل از مصرف بهتر است کامل یخ زدایی شوند.
توتهای شسته شده نرم می شوند و آب می اندازند، فقط در صورتی که شستن آنها ضروری است صرفا بیش از زمان مصرف آنها را سریع و مختصر بشورید.
اطلاعات تغذیهای و خواص خانواده توتها
ایدههایی برای سرو کردن
آنها به تنهایی یا همراه با بستنی یا ماست خوشمزه هستند. در سالاد میوه، کرپ، پای و غلات صبحانه استفاده می شود. برای درست کردن مربا، ژله، آبمیوه و شربت از این میوه استفاده می شود. به صورت له شده در پودینگ، کیک، بستنی، کیک میوه ای و کاستارد مورد استفاده قرار میگیرد. توت را می توان به صورت خشک شده هم استفاده کرد.
توت فرنگی (strawberry)
محصول بوته توت فرنگی، این بوته گیاهی است که در مناطق معتدل بسیار فراوان است. بعضی از انواع توت فرنگی بومی مناطق معتدل اروپا است. در حالی که سایر انواع آن متعلق به شمال و جنوب آمریکا می باشد. انواع مختلف توت فرنگی از لحاظ اندازه، بافت، رنگ و طعم با هم تفاوت دارند.
توت فرنگی وحشی کوچکتر، آبدارتر و طعم دار از توت فرنگی های زراعی است.
خرید توت فرنگی خوب
توت فرنگیهای سفت، براق و خوش رنگ را انتخاب کنید. اگر توت فرنگی در ظروف بسته عرضه فروخته میشود، توت فرنگی های قسمت زیرین بسته را چک کنید. توت فرنگی های له شده، کم رنگ یا کپک زده را انتخاب نکنید.
ایدههایی برای سرو توت فرنگی
توت فرنگی بیشتر اوقات به تنهایی به صورت درسته یا خرد شده سرو میشود. توت فرنگی را می توان به صورت خام همراه خامه یا ماست یا به صورت غوطه ور در شکلات یا خامه زده شده سروکرد. توت فرنگی در سالاد میوه، کرپ ها، بستنی یا شربت کاربرد دارد.
توت فرنگی های بی کیفیت تر را میتوان برای تهیه پای، کوکی، موس، سوفله، پودینگ و کیک استفاده کرد. توت فرنگی برای تزئین پیش غذا میتواند استفاده شود.
اطلاعات تغذیهای و خواص توت فرنگی
- منبع بسیار خوب: ویتامین c
- منبع خوب: پتاسیم
- منبع: اسید فولیک، ویتامین B5، و منیزیم
- خواص: آب رسان، مدر، تامین کننده املاح معدنی. مقدار زیاد توت فرنگی مسهل است.
اسانس توت فرنگی در تولید محصولات بهداشتی استفاده میشود.
آمادهسازی توت فرنگی
توت فرنگی را درست پیش از مصرف بشویید. از آب سرد استفاده کنید و نگذارید توت فرنگی ها خیس بخورد.
بهترین روش نگهداری توت فرنگی
توت فرنگی قابل فساد است. توت فرنگی را در معرض آفتاب یا در دمای اتاق نگهداری نکنید.
- در یخچال: می توان توت فرنگی را نشسته دریک بسته بندی شل و بعد از جدا کردن توت فرنگی های آسیب دیده به مدت 2 الی 3 روز نگهداری کرد. توت فرنگی را در بسته بندی در بسته نگهداری کنید تا طعم آن جذب سایرمواد غذایی نشود.
- در فریزر: به صورت درسته، قطعه قطعه شده یا خرد شده با یا بدون شکر می توان نگهداری کرد. قبل از فریزر کردن توت فرنگی های نارس یا له شده را جدا کنید. توت فرنگی ها تا زمانی که کامل یخ زدایی نشده باشند شکل خود را حفظ میکنند.
تمشک یا رَسپبری (Raspberry)
میوه بوته تمشک است. تمشک جنگلی بومی آسیای شرقی است. تمشک ها قرمز، گاهی سیاه، زرد، نارنجی، کهربایی یا حتی سفید هستند. برخی تمشک ها شیرین و بسیار معطر، گاهی ترش و بسیار معطر، گاهی ترش و بسیار آسیب پذیرتر از توت فرنگی هستند. تمشک های جنگلی از انواع زراعی آن ریزتر هستند.
راهنمای خرید تمشک باکیفیت
تمشکهای سفت و براق را انتخاب کنید. از خریدن تمشک های نرم، کدر و آنهایی که به صورت فشرده بسته بندی شده اند خودداری کنید.
آمادهسازی تمشک
برای جلوگیری از نرم شدن و آب انداختن تمشکها فقط در صورت نیاز صرفا پیش از خوردن با ظرافت و سریع بشویید. زمانی که تمشکهای تازه را میچینید آهسته آنها را تکان دهید تا حشرات چسبیده از حفره های آن خارج شود.
اطلاعات تغذیهای و خواص تمشک
- منبع خوب: ویتامین C
- حاوی: پتاسیم و منیزیم، مقادیر کم ویتامین A و کلسیم تمشک منبع خوب فیبر است.
- خواص: مدر، نیروزا، تصفیه کننده، ملین، عرق زا و اشتها آور گفته می شود که تمشک باعث بهبود سوزش معده و یبوست می شود. دم کرده برگ های تمشک مدر و قابض هستند و موجب افزایش خونریزی قاعدگی می شوند.
نحوه نگهداری تمشک
تمشک بسیار آسیب پذیر و مستعد فاسد شدن است. از گذاشتن آنها در معرض آفتاب یا در دمای اتاق پرهیز کنید.
- در یخچال: ۱ تا ۲ روز میماند. آنها را نشویید و بعد از جدا کردن دانه های خراب به طور آزاد بسته بندی کنید.
- در فریزر: به طور ساده یا سس شده، با یا بدون شکر نگهداری کنید. تمشک ها اگر به طور کامل یخ زدایی نشوند شکلشان را حفظ می کنند.
ایدههایی جالب برای سرو تمشک
نحوه استفاده از تمشک و توت فرنگی مشابه هم هستند و در واقع در اکثر دستورهای غذایی می توانند جایگزین یکدیگر شوند. شربت تمشک در کیک ها، پودینگ ها، بستنی، شربت، کیک میوه و کاستارد استفاده می شود. اضافه کردن مقداری آب پرتقال یا لیمو باعث خوشرنگ شدن تمشک پخته شده می شود. تمشک به تنهایی یا همراه با بستنی و ماست بسیار خوشمزه است. تمشک برای استفاده در سالاد میوه، غلات صبحانه، کیک و کرپ بسیار مناسب است.
بلوبری (Blueberry)
بلوبری از خانواده توت ها است. بلوبری بومی آمریکای شمالی است. بافت شیرین آن حاوی دانه های کوچک است. بلوبری های کوچک شیرین تر و خوشمزه تر از درشت ها هستند. این میوه اغلب توسط لایه نازک و مومی پوشیده شده است که به آن ظاهر کدری می دهد.
خرید بلوبری
بلوبری های خوش رنگ که چروک نیستند و کپک نزده اند را بخرید.
ایدههایی برای سرو کردن بلوبری
بلوبری همانگونه که هستند خوش طعم، خوش ظاهر و عالی هستند. همچنین می توان از آن ها در تهیه سالاد میوه، غلات صبحانه، پن کیک استفاده کرد. این میوه پوشیده شده در خامه زده شده و آب پرتقال خورده می شود. همچنین در تهیه مافین، پای ها، کیک، بستنی، ماست و شربت استفاده می شود. بلوبری ها در مربا با هم خوشمزه هستند. می توان این میوه را به صورت خشک شده هم مصرف کرد.
نگهداری بلوبری
- در یخچال: تا چند روز میمانند، آنها را نشویید و دانه های خراب آن را جدا کنید.
- در فریزر: پیش از فریز کردن آنها را بشویید و خشک کنید. فریز کردن باعث تغییر طعم و بافت می شود (که البته اگر پخته خواهند شد حائز اهمیت نیست). بدون باز کردن یخ بلوبری ها آن را بپزید. بلوبری را می توان کنسرو کرد.
اطلاعات تغذیهای و خواص بلوبری
- منبع خوب: ویتامین C، پتاسیم و سدیم و فیبر
- خواص: قابض، ضدباکتری و ضد اسهال، بلوبری ها حاوی چندین نوع اسید های است که برای عفونت های ادراری مفید است.
آمادهسازی بلوبری
بلوبریها بسیار آسیب پذیر هستند، صرفا پیش از مصرف آنها مختصر بشوید.
کِرَنبری (Cranberry)
نوعی از توت که متعلق به شمال آمریکا و اروپا است. کرنبری از خانواده بلوبری و توت فرنگی وحشی است و شبیه آلبالوی کوچک است. این میوه آبدار، ترش و دارای دانه های ریز قابل خوردن است.
خرید کرنبری
کرنبریهای گوشتی، سفت و براق را انتخاب کنید. از خریدن کرنبری های نرم، چروک، با دانه های سفید و کدر و تغییر رنگ داده خودداری کنید.
ایدههایی برای سرو کرنبری
به خاطر مزه خیلی ترش آن، کرنبری به ندرت به تنهایی مصرف می شود. این میوه را به مافین ها، نان ها و کیک ها اضافه می کنند یا آنها را فقط تا زمان ترکیدن می پزند. در تهیه پای، شربت، موس و کرپ از آن استفاده می کنند. کرنبری در تهیه کمپوت، ژله، مربا و ترشی (که برای پخت ماکیان) استفاده می شود. این میوه همراه با مرکبات، گلابی و سیب طعم خوبی دارد. سیب پخته با چاشنی کرنبری در کدو شکم پر با مربای کرنبری یا کمپوت آن خورده می شود. آب کرنبری بسیار خوشمزه است.
آمادهسازی کرنبری پیش از مصرف
پیش از مصرف کرنبریها را بشویید و ساقهها و دانههای چروک و کپک زده را جدا کنید.
طرز پختن کرنبری
در یک قابلمه با در بسته با مقدار کمی آب آن را بجوشانید.
اطلاعات تغذیهای و خواص کرنبری
- حاوی: ویتامین C و پتاسیم
- خواص: قابض، این میوه برای گردش خون مفید است. برای درمان عفونت ادراری از کرنبری استفاده می شود. این میوه حاوی اسیدهای مختلف از جمله اسید سیتریک و اسید اگزالیک است که علت ترش مزگی این میوه می باشد.
نگهداری کرنبری
کرنبری در دمای اتاق به سرعت فاسد می شود.
- در یخچال: تا ۲ ماه در یک کیسه بسته بدون نفوذ هوا
- در فریزر: همان طور که هست. پیش از مصرف بدون یخ زدایی آنها را به سادگی بشویید.
- خشک کردن: میتوانید کرنبری را با حرارت کم تر خشک کنید. برای آب دار کردن مجدد آنها را برای چند ساعت در آب یا آبمیوه غوطه ور کنید.
انگور (Grape)
انگور بومی آسیا و محدوده دریای خزر و همچنین آمریکا است. انگور دارای حبه های گرد یا بیضی شکل هستند و انواع آن کم یا زیاد گوشتی هستند. حبه های انگور به صورت خوشه در کنار هم قرار گرفته اند. انگور، رنگ های مختلفی دارد، ممکن است سبز، سبز و زرد، قرمز یا سیاه باشد. بافت شیرین و آبدار این میوه با یک لایه شفاف پوشیده شده و روی آن ممکن است گردی خاکستری وجود داشته باشد. گونه های مختلف انگور هسته دار یا بدون هسته هستند.انگورها به ۳ دسته تقسیم می شوند:
- انگورهایی که به عنوان میوه یا برای استفاده در شیرینی ها و غذاها استفاده می شود.
- انگورهایی که برای آبگیری از آن ها استفاده می کنند.
- انگورهایی که خشک شده و به صورت کشمش در می آیند.
راهنمای خرید انگور
انگورهای سفت، سالم، پوشیده شده با گرد خاکستری و آنهایی که محکم به خوشه متصل هستند را برای خرید انتخاب کنید. انگورهای سبزی که به زرد متمایل هستند شیرین ترند. از خریدن انگورهای نرم، چروک، لکه دار و آنهایی که در محل اتصال به خوشه سفید هستند خودداری کنید.
آمادهسازی انگور برای مصرف
انگورها را به دقت بشورید چون همیشه به مواد شیمیایی (سولفید مس و کلسیم هیدرات) آغشته هستند. باقیمانده مواد استفاده شده ضد آفت را با گرد خاکستری طبیعی انگور اشتباه نکنید. برای جدا کردن یک دسته از خوشه اصلی از قیچی استفاده کنید. حبه ها را از خوشه های مختلف جدا نکنید این کار باعث خشک شدن ساقه و بقیه انگورهای متصل به آن ساقه نرم و چروک می شوند.
اطلاعات تغذیهای و خواص انگور
- منبع خوب: پتاسیم
- حاوی: ویتامین C و ویتامین B6
- خواص: مدر، انرژی زا، افزایش ترشح صفرا، ملین، مقوی و معدنی کننده. انگورهای سیاه به خاطر ماده ای که باعث ایجاد رنگ در آنها می شوند(آنتوسیانین) بسیار نیرو بخش هستند. انگور به دلیل خواص بازسازی و تصفیه کنندگی باعث پاکسازی بدن می شود.
ایدههایی برای سرو انگور
انگور به عنوان میوه به صورت ساده یا در سالاد میوه، پای ها، مرباها، ژله ها و کیک های میوه استفاده می شوند. در شیرینی پزی از انگور به همراه آلبالو و سیب استفاده می شود. همچنین در تهیه سس ها، شربت ها و چاشنی ها کاربرد دارد. انگور در کنار ماکیان، پرنده های شکاری، خرگوش، ماهی و غذاهای دریایی طعم خوبی ایجاد می کند. همچنین برای همراهی با گوشت گوساله، جگر، اردک و بلدرچین انگور بسیار مناسب است. آب انگور در بین مردم بسیار محبوب است. یکی از روغن های گیاهی برای طبخ غذا از هسته انگور گرفته می شود. برگ انگور را در آفریقای شمالی، یونان، خاورمیانه و ایران دور ترکیبی از برنج و گوشت می پیچیند و به عنوان غذا استفاده می کنند.
بهترین روش نگهداری انگور
به مدت چند روز، بعد از جدا کردن حبههای خراب، خوشه ها را در دستمال کاغذی یا کیسه سوراخ دار به طور آزاد بپیچید و در یخچال بگذارید. برای طعم بهتر قبل از خوردن حبههای انگور آنها را ۱۵ دقیقه در دمای اتاق قرار دهید.
کشمش (Raisin)
انگور خشک می باشد. انگورهای مناسب برای خشک کردن پوستی نرم و طعمی قوی و محتوای بالای شکر دارند. انواع معروف انگور مناسب برای خشک کردن شامل انگور مسقط، ماراگا، سلطانی و تامسون بدون هسته می باشد. انگور خشک شده ممکن است حاوی دانه یا بدون هسته باشد که بستگی به نوع انگور دارد. بهتر است انگور ها در تاکستان و در معرض نور خورشید خشک شوند. مویز یا کشمش بیدانه انگورهای بسیار ریز هستند و بیشتر برای مصارف شیرینی پزی کاربرد دارند. کشمش های طلایی رنگ بیشتر از نوع انگور تامسون هستند.
خرید کشمش مرغوب
اگر بسته بندی شفاف است دقت کنید کشمشها سالم و زیاد خشک نباشند.
ایدههایی برای سرو کشمش
کشمش به تنهایی و به عنوان یک میان وعده مصرف میشود. هم چنین در غلات صبحانه، سالاد، سس، تزئینات مرغ، گوشت، پای، نان ها، مافین، کوکی و پودینگ استفاده میشود. کشمش مانند برخی میوههای خشک دیگرممکن است درآشپزی هم استفاده شود.
نگهداری کشمش
کشمش را میتوان به مدت یک سال در جای خشک و خنک نگهداری کرد.
اطلاعات تغذیهای و خواص کشمش
کشمش ماده غذایی مقوی است چرا که ریزمغذی های آن متمرکز شده اند و یک منبع سریع انرژی است.
کشمشهای طلایی رنگ برای جلوگیری از اکسید شدن در معرض سولفیت قرار میگیرند.
